Ik voel hem al aan komen dus ga het hier meteen neer zetten: 'ja maar in Goes' is dus geen onderbouwd argument!
Wat hier ook voor discussie uit gaat volgen, een testbank is een apparaat wat gebruikt wordt om herhaaldelijke en vergelijkende metingen uit te voeren. Getallen zijn eigenlijk helemaal niet interessant, das alleen maar leuk aan de bar
Het gaat er om dat je de verbeteringen aan je auto meetbaar kunt maken en de auto optimaal kunt afstellen. In dit geval is de bank in Goes daar dus een ideaal middel voor, dat komt omdat daarvan het meeste referentie materiaal beschikbaar is. Gelieve hier dus te bespreken wat voor banken er bestaan, wat de voordelen en/of nadelen van dit soort, type, of merk zijn en mogelijk ook ervaringen delen.
Er zijn nogal wat verschillende soorten testbanken aanwezig op de wereld, uiteraard de één betrouwbaarder dan de ander maar 1 ding staat bovenaan: Een testbank is zo betrouwbaar als degene die hem bedient! Simpelweg het toerental 200 toeren hoger vast zetten geeft al een vermogensstijging van 3.3%.
Voor degenen die echt geen flauw idee hebben van wat een testbank doet hier een kleine opsomming (de soorten, types en merken zullen verderop besproken worden):
Een testbank meet het koppel dat de wielen overdragen aan de rollen waar deze op staan, vermogen (peekaa's) ,is eigenlijk ook maar iets heel subjectiefs maar ligt wel lekker in de mond, wordt vervolgens berekend door de volgende formule: Vermogen = (Koppel x Toerental)/constante
Hier zijn ook weer verschillende meeteenheden voor beschikbaar, hier onder som ik de 3 meest gebruikte op:
1. HP = (LB/FT x RPM)/5252 (horsepower = (foot pound torque x revs per minute)/5252)
2. PK = (NM x TPM)/7037.68 (paardenkracht = (newton meter koppel x toeren per minuut)/7037.68)
3. KW = (NM x TPM)/9549 (Kilowatt = (newton meter koppel x toeren per minuut)/5252)
Om hier een voorbeeld van te geven pak ik even mijn grafiek (welke ook min of meer de aanleiding is geweest van dit topic):
[img]http://i1230.photobucket.com/albums/ee4 ... 9l3ay1.jpg[/img]
Als we nu eens kijken naar de bovenste oranje lijn, wanneer we deze bekijken bij (op de x-as) 6000tpm, dan zien we dat de lijn op (y-as) +- 316nm staat.
Wanneer we dit invullen in de bovenstaande formule:
PK = (316 x 6000)/7037.68
PK = 269.4
Wanneer we nu naar de rode lijn kijken bij 6000tpm zien we dat dit precies overeen komt.
In de beginselen onderscheiden we 2 verschillende soorten testbanken (dynamometer, of kort: dyno), de zogenaamde chassis dyno en de engine dyno. Het verschil tussen beide is dat bij een engine dyno de motor los in een testopstelling wordt gehangen terwijl bij een chassis dyno de auto in zijn geheel op de meetrollen gereden wordt.
De voordelen van een engine dyno zijn:
- Het vermogen wordt direct aan de krukas gemeten (dit is de enige manier om écht krukas vermogen te meten).
- Door middel van een hydraulische of waterrem kan het toerental op elke gewenst moment vast worden gezet.
- Door gebruik van grote koelers kan de inlaattemperatuur zeer goed gereguleerd worden.
Nadelen hiervan zijn:
- Erg duur omdat de motor uitgebouwd moet worden, pasgemaakt worden aan de testopstelling, voorzien moet worden van een los management systeem etc.
- Het is erg tijdrovend (en dus nogmaals duur)
- Een echt natuurlijke warmteontwikkeling is moeilijk na te bootsen.
- Randzaken zoals dynamo, stuurbekrachtiging etc. zijn vaak niet aanwezig waardoor echt puur het krukas vermogen gemeten wordt, in de praktijk zal dit dus lager liggen.
De voordelen van een chassis dyno zijn:
- Relatief snel een auto in de testopstelling te zetten.
- Voor de koeling is een grote koelfan voldoende.
- Wanneer de testbank in de grond is geïntegreerd is de ruimte ook voor andere doeleinden te gebruiken.
- De auto is in de opstelling zoals deze ook normaal operationeel is.
De nadelen hiervan zijn:
- Écht krukas vermogen is moeilijk te meten (na aandrijfverlies, rolweerstand, warmteontwikkeling etc.).
Gezien een engine dyno praktisch niet van toepassing is op onze projecten/auto's zullen we ons hier beperken tot de chassis dyno's.
Fundamenteel gezien zijn er 3 type dyno's:
1. Inertia dyno (Dynojet, Dynostar, etc.)
2. Eddy current dyno (Maha, Mustang, Dyno dynamics, Dynomite etc.)
3. Hub dyno (Dynapack)
Een inertia dyno is eigenlijk de simpelste, goedkoopste en meest makkelijk te gebruiken Dyno. Het principe is heel simpel, de bank bestaat uit 1, 2 of 4 grote rollen, deze rollen hebben een bepaalde massa. De massa is geprogrammeerd in een rekeneenheid, wanneer de auto de rol versnelt rekent de rekeneenheid uit hoeveel tijd er nodig is geweest om de rollen te versnellen. Simpele wiskunde geeft dan het koppel en ,na verrekenen met toerental, dus het vermogen wat de auto levert. Voordelen zijn het makkelijke gebruikt, de relatief lage prijs vergeleken met de andere dyno's. Nadelen zijn de onnauwkeurigheid (zachte banden, slechte uitlijning of strakker inspannen hebben invloed op het gemeten vermogen aangezien verliezen niet meegeteld worden) en de missende mogelijkheid om steady state te meten.
Een Eddy current dyno maakt, zoals de naam al zegt, gebruik van Eddy current remmen (Wikipedia of google voor uitleg). Deze dyno's hebben vaak kleinere rollen in verband met de inbouw diepte. Bij deze type banken zijn de massa van de rollen natuurlijk ook van belang maar het eigenlijke effect berust zich op het volgende: de eddy current remmen worden door de computer bekrachtigd, hierdoor kun je zelf instellen hoe lang een meting (sweep) duurt, hoeveel belasting er op de auto moet komen en evt. ook 'steady state'(gelijk blijven toerental) meten om fouten op te sporen of precisie af te stellen. Nadeel van dit type testbank is de hoge prijs (€100.000+) en het vermogensgebruik om de eddy current remmen te bekrachtigen.
Wanneer krukas vermogen uitgerekend gaat worden doet deze bank een uitrolmeting, hierbij wordt aan het eind van de meting de koppeling ingetrapt waarna de wielen uitrollen tot ze weer op de start snelheid aan zijn gekomen. Door deze manier van meten worden de rolverliezen en aandrijfverliezen toegevoegd aan het gemeten wielvermogen waardoor het krukas vermogen na verliezen berekend wordt (het enige dat hier nog aan mist is het wrijvingsverschil door vermogen wat op de tandwielen komt te staan bij een meting).
Zoals in de startpost te zien is, is dit verlies niet lineair, duidelijk wordt dus dat simpelweg een vast percentage toe te voegen aan het wielvermogen om zo het krukas vermogen uit te rekenen echt de grootste onzin is die er bestaat! Zonder een uitrolmeting met het verloop van het verlies is dus NOOIT op enige manier iets te zeggen over het krukasvermogen!
Als laatste nog de dynapack, eigenlijk is dit de enige dyno die écht wielvermogen kan meten, tegenovergesteld aan de 2 voorgenoemde dyno's worden hier de wielen niet op rollen gezet, hier worden de wielen gedemonteerd en worden de naven direct gemonteerd aan de dynapack. Het voordeel hier aan is dat je de rolverliezen van de wielen dus niet mee hoeft te nemen. Ook hier is krukasvermogen meten niet mogelijk op een feitelijk verantwoorde manier. Deze dyno is net als de voorgaande voorzien van eddy current remmen en heeft dus ook de voordelen van de vorige dyno. Nadeel bij de dynapack is dan weer de tijd die benodigd is om de auto op de bank aan te sluiten. Nadeel van dit type testbank is eveneens de hoge prijs (€100.000+) en het vermogensgebruik om de eddy current remmen te bekrachtigen.
Zoals in het bovenstaande verhaal wel duidelijk wordt is vergelijken tussen verschillende banken echt onmogelijk, een discussie over onderlinge resultaten is dus echt alleen maar geschreeuw heen en weer. De enige manier om écht een verschil waar te nemen is door de auto's naast elkaar te laten rijden, met gelijk gewicht etc. en een tussensprint te laten doen (piekvermogen zegt namelijk ook lang niet alles, ook dit is weer alleen leuk aan de bar).
Ik hoop een ieder hiermee te hebben kunnen helpen beter te begrijpen wat een testbank nu eigenlijk doet en hoe je zoiets af kunt lezen.
And now, let's discuss!
![[img]http://i925.photobucket.com/albums/ad100/Fubar1944/20150822_141303_403874_zpsznrfymzz.jpg[/img]](http://s925.photobucket.com/user/Fubar1944/media/20150822_141303_403874_zpsznrfymzz.jpg.html){kind=link}